Onderzoeksvraag formuleren

Je onderzoeksvraag en ontwerpidee komt voort uit een doel, dat is wat je er uiteindelijk mee wilt bereiken. Elk ontwerp of onderzoek is een onderdeel van wat wij als mensen samen uitdenken, waarmee we de wereld beter maken of meer inzicht krijgen. Binnen de beperkte tijd die jullie hebben kun je meestal niet een groot onderzoek helemaal uitdiepen of een apparaat helemaal maken. Maar door jullie resultaten te combineren met de resultaten van andere projecten komen we in onze samenleving een stapje verder. Jouw profielwerkstuk heeft dus een bedoeling, een wat vaag aangeduide beschrijving van wat we meer willen weten of gaan bereiken. Voorbeelden zijn: “zorgen dat ouderen zelfstandig kunnen blijven wonen” of “inzicht in de oorzaken van oorlog om daarmee deze te voorkomen”. Binnen die bedoeling kun je een concreet doel omschrijven. Een doel is iets dat we willen bereiken, maar nog niet precies is afgebakend.

Zorg dat je voor jezelf helder hebt waarom jouw profielwerkstuk nuttig is

Bij een onderzoek ga je bij de start je onderzoeksvraag vastleggen, daarmee zorg je dat je helder hebt wat je precies wilt onderzoeken en baken je je onderzoek af. Afbakenen betekent dus dat je ook helder maakt wat je niet gaat uitzoeken. Daarvoor zijn praktische redenen, zoals beschikbare tijd en middelen, of theoretische redenen zoals al bestaande kennis. Het onderzoeksdoel moet de onderzoeksvraag rechtvaardigen, dus je checkt of inderdaad de inzichten uit je onderzoek nodig zijn om het doel te bereiken.

Bij een ontwerp bepaal je nu je ontwerpidee. Daarin beschrijf je wat je voor welke situatie wilt ontwerpen. Bijvoorbeeld: “Een hulpmiddel voor een oudere waarmee lichte kleine voorwerpen van de grond kunnen worden opgeraapt”. Een ontwerpidee is nog niet precies beschreven want je kunt in dit stadium nog niet weten of het uitvoerbaar is. Bij een ontwerpidee is er nog best veel uitzoekwerk om de uitvoerbaarheid vast te stellen. De verdere afbakening wordt dan ook gedaan in eerste stappen van de ontwerpcyclus waarin je de situatie gaat analyseren en bepaalt aan welke eisen je ontwerp moet voldoen.

Waarom is jouw profielwerkstuk nuttig?
Uit de bedoeling en het doel volgt het belang van jouw profielwerkstuk: waarom het nuttig en belangrijk is om aan je profielwerkstuk te werken. Dit ga je later in je verslag in de inleiding vastleggen zodat de lezer weet waarom jij graag met dit onderwerp aan de slag wilde gaan. Bij de bespreking van het resultaat beschrijf je in je verslag bij een onderzoek welke inzichten zijn opgeleverd en wat het belang daarvan is. Bij een ontwerp beschrijf je op welke manier je ontwerp kan worden benut. Bij zowel onderzoek als ontwerp leg je dus de relatie met doel en bedoeling.

Vaak gaat het over onderwerpen die voor jou belangrijk zijn, misschien iets uit je leefomgeving, een hobby of een studie die je wilt gaan doen.