Hartkloppingen, trillende handen en een bibberende stem. Wie gaat er niet een klein beetje dood van binnen bij het horen van het woord “presentatie”? Om te voorkomen dat je de hele presentatie als een konijn in de koplampen kijkt, slepen wij je erdoorheen met deze tips. Want hoe presenteer je nou?
Iedereen is nerveus
Allereerst: presenteren eng vinden is heel normaal. Iedereen is nerveus, zélfs sommige artiesten. Zowel Adèle, Johnny Depp en Anouk stappen nog steeds met klapperende tanden de spotlight in. En ja, er zijn van die dappere dodo’s die dat niks doet, maar ga er maar van uit dat bijna al jouw klasgenoten zweethanden krijgen van de gedachte aan hun presentatie.
Inkoppers
We beginnen met de inkoppers:
- Ga de dag ervoor op tijd naar bed. Het is algemeen bekend dat zombie’s geen hersenen hebben en dus niet kunnen presenteren.
- Kom niet te laat! Dat veroorzaakt stress en chaos.
- Sta rechtop tijdens je presentatie. Rechte rug en schouders naar achteren, jij kan dit!
- Denk na over wat je aantrekt: een trui met een maffe tekst kan ontzettend afleiden en vandaag even geen joggingbroek.
Tips & Tricks
Goed. Je hebt je verhaal op papier, je weet wat je wilt vertellen en nu is het moment daar: je gaat het presenteren. Met de volgende tips sta jij als een baas voor de groep en overleef je het (figuurlijk gesproken) allemaal.
Tip 1: Oefenen
Oefenen, oefenen, oefenen. Ga voor een spiegel staan en oefen je verhaal. Waarom voor een spiegel? Die praat niet terug. Jij gaat straks voor een stil publiek staan en die zullen, net als een spiegel, niks zeggen. Het is dus handig om dat te ervaren en je er comfortabel(er) bij te voelen. Ook merk je meteen of je 10 minuten vol kunt praten in je eentje.
Én gezien jij je enige publiek bent voor de spiegel, kun je ook meteen zien of je rare gebaren maakt: misschien zit je wel de hele tijd aan je neus of friemel je aan je trui. Dat leidt ontzettend af, dus ook daar kun je aan werken.
Tip 2: Luisteren
Uitgekeken? Dan is het tijd om te luisteren. Dat doe je door jezelf op te nemen en het terug te luisteren (ja we weten het, dat is verschrikkelijk).
Het heeft meerdere voordelen:
- Spreektempo: Sta je te ratelen? Of laat je teveel stiltes vallen?
- Vulwoorden: Dat zijn woorden als “eh, uh, ja, dus, ok…” Vaak zitten ze aan het einde van een zin of als je stilvalt. Probeer dat te vermijden, want als je ze te vaak zegt kan je publiek zich gaan ergeren. Luister terug naar je verhaal en noteer welke woorden je vaak gebruikt. Vervang een vulwoord door een (kleine) stilte voor je doorgaat met de volgende zin.
Tip 3: Stiltes
Als je gewend bent geraakt aan het laten vallen van stiltes, kun je ze gebruiken als iets krachtigs. Onze hersenen herkennen namelijk een onverwachte stilte in een verhaal als een teken dat er iets opmerkelijks gaat gebeuren. Zwijg een paar seconden op het juiste moment en je publiek spits ineens de oren!
Houvast tijdens je presentatie
Zeker na het oefenen voor de spiegel ken je jouw presentatie door en door, maar een beetje extra houvast is toch wel fijn.
Dat kan met:
- Een PowerPoint
- Een wetenschappelijke poster
- Flashcards
Die laatste worden heel vaak gebruik om te leren maar ook om te presenteren. Veel sprekers hebben ze in hun hand. Het zijn kleine, stevige kaartjes van karton waarop je wat tekst kwijt kunt. Je schrijft er kort en bondig (want meer ruimte heb je niet) sleutelwoorden op en met een blik op je kaartje, weet je waar je zit in je verhaal.
Maar er zijn nog veel meer manieren om je profielwerkstuk te presenteren.
“Ja, maar alles gaat vast fout!”
Zo te horen is het tijd voor een andere mindset (overtuiging of gedachtegang)! Carol Dweck, hoogleraar psychologie aan Stanford University, kwam erachter dat een bepaalde mindset een enorme invloed heeft op leren en ontwikkelen. Oftewel: je kunt je onzekerheid voor een gedeelte wegdenken. Hoe? Nou zo:
Tip 1: Overtuig jezelf
Visualiseer jouw succes. Zie je staan voor een enthousiast publiek, zie ze geïnteresseerd naar voren buigen en jou een daverend applaus geven! Voel je het? Alles komt écht goed.
Tip 2: Tien minuten
Tien héle minuten spreken lijkt wel een eeuwigheid. Maar het zijn ‘maar’ tien minuten op een hele dag, op een heel leven zelfs. Onthou: Voor je het weet zit je weer thuis op de bank en is het voorbij. En heb jij het maar mooi geflikt!
Tip 3: Expert
Gezien jij je hele profielwerkstuk door en door kent, weet jij alles. Jij bent de expert en de eindbaas van jouw verhaal. Het publiek en je leerkracht weten niet zoveel als jij over het onderwerp. Ze weten niet wat ze moeten verwachten. Dat maakt het voor jou zoveel makkelijker!
Tip 4: Powerpose
Vlak voor je presentatie zullen de bibbers zeker weer toeslaan. Om je overtuigingskracht nog even te vergroten doe je een powerpose! Dit is een houding die zorgt voor meer zelfvertrouwen, minder angst en stress. Het werkt het beste wanneer je het 2 minuten voor een presentatie doet. Deze is erg leuk en je zult de pose meteen herkennen::
- Ga met je voeten stevig op de grond staan, op schouderbreedte. Plaats je handen in je zij en duw je schouders naar achteren. Vergeet niet je kin omhoog te houden. Doet deze houding je toevallig ergens aan denken? Juist, Superman!
Hetzelfde schuitje
Onthoud dat iedereen nerveus is, jullie zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Je wordt echt niet afgerekend op hoe zenuwachtig jij bent, het gaat om wat jij te vertellen hebt.
En eh ter geruststelling: er is nog niemand dood gegaan van een presentatie (tenzij je levensgevaarlijke stunts uit gaat halen, maar dat is niet echt de bedoeling).
Na al je harde werk kunnen we nog maar een ding zeggen: Succes en zet hem op!