Websites beoordelen

Elke URL is opgebouwd volgens vaste standaarden. Een URL van een webpagina hoeft niet per se met www te beginnen. Een URL kan bijvoorbeeld ook starten met http.

Het meest rechtse gedeelte in een URL wordt een topleveldomein of internetextensie genoegd. Dit wordt onder andere toegekend aan onafhankelijke landen en geeft informatie over de herkomst van de site.

Enkele voorbeelden:

Daarnaast zijn veel topleveldomeinen vrij beschikbaar voor registratie. Je kunt je er dus niet op baseren om te beoordelen of een site betrouwbaar is. Sommige top-level domains, zoals .gov en .edu zijn wel strenger gereguleerd.

Iedereen kan informatie op internet zetten. Een webpagina is zo gemaakt en iedereen kan op die manier uitgever worden van zijn eigen informatie. Dit alles wil niet zeggen dat informatie op het web per definitie niet te vertrouwen of minder waardevol is. Integendeel, het web bevat over zowat elk denkbaar onderwerp waardevolle informatie. Het is daarom wel van belang dat je kritisch naar webpagina’s kijkt om de waarde ervan te beoordelen.

Een goede website is te herkennen aan de volgende inhoudelijke criteria:

• Accuraatheid: is de informatie correct?
• Actualiteit: is de inhoud up-to-date?
• Status: hoe gezaghebbend is de bron?
• Dekking: wat is de reikwijdte en diepgang van de informatie?
• Volledigheid: is de informatie geheel en in afgeronde vorm beschikbaar?
• Geldigheid: is de inhoud goed onderbouwd, aannemelijk en betrouwbaar?

Extra tips en trics:

Accuraatheid
– Is de informatie gecontroleerd door een onafhankelijke instantie (bijv. een uitgever, redacteur of vakspecialist)?
– Is het waarschijnlijk dat de aanbieder van de informatie gemotiveerd is om voor de juistheid ervan in te staan?
– Is er zichtbaar zorg besteed aan het samenstellen van de informatie?

• Let vooral op: typ-, spel- en grammaticale fouten

Actualiteit
– Wordt de inhoudelijke informatie goed onderhouden?
– Wordt nieuwe informatie snel toegevoegd?

• Let vooral op:
  – De datum dat de informatie is gecreëerd of beschikbaar is gesteld
  – De datum dat de informatie voor het laatst is bijgewerkt
  – Een melding over de update- of verschijningsfrequentie
  – De beschikbaarheid van gearchiveerde informatie

Status
– Wie biedt deze informatie aan op internet?
– Wat is de status van de auteur en/of de uitgever?
– Wat is de status van de (eventuele) bron van herkomst van de gepresenteerde feiten en beweringen?
– Kan m.b.v. andere internetbronnen geverifieerd worden of de auteur en/of uitgever correct zijn?

• Let vooral op:
  – Nadere informatie over auteur en uitgever
  – Nadere verantwoording van de herkomst van de informatiebronnen waaraan bepaalde gepresenteerde feiten en gegevens ontleed zijn
  – Een e-mailadres dat de genoemde herkomst van het werk ondersteunt (van de oorspronkelijke auteur bijv.)

Dekking
– Wordt er voldoende diep op het onderwerp ingegaan?
– Worden de diverse aspecten van het onderwerp afdoende behandeld?
– Is de informatie volledig?

• Let vooral op:
  – Een inhoudspagina
  – Een index
  – Een site map
  – Literatuurverwijzingen en bibliografieën

Volledigheid
– Is de bron in zijn geheel beschikbaar en niet onder constructie?
– Is de bron volledig beschikbaar (niet enkel bibliografische gegevens of omschrijving)?
– Zijn er dode links of lege bestanden?
– Ontbreekt er informatie?
– Komt de daadwerkelijk geboden informatie overheen met de eventuele omschrijving van de inhoud?

• Let vooral op:
  – Of de informatie geheel of slechts gedeeltelijk beschikbaar wordt gesteld
  – Grijze (inactieve) links

Geldigheid
– Berust de informatie op degelijk onderzoek?
– Zijn er referenties of een verantwoorde bibliografie?
– Als er sprake is van partijdigheid, wordt hier dan openlijk voor uitgekomen en is deze van een acceptabel gehalte?
– Is de informatie al beoordeeld door een gezaghebbende uitgever, redacteur of de vakspecialist?
– Is de informatie ook beschikbaar in een ander formaat (bijv. een gedrukte publicatie, DVD of YouTube-video? Let op: YouTube is niet altijd even betrouwbaar!)
– Is de bron bekend als authentiek en gezaghebbend?

• Let vooral op:
  – Literatuurverwijzingen en bibliografieën
  – Verantwoording van de herkomst van de informatie
  – Vermelding van het doel van de site

Indien de website niet aan alle criteria voldoet, dien je kritisch te zijn. Weeg dan de gegeven informatie af tegen informatie die je op andere websites vindt.

Tegenstrijdige informatie kun je proberen op te lossen door bestudering van verschillende websites of andere bronnen, zoals (gedrukte) encyclopedieën, handboeken en tijdschriften. Tegenstrijdige informatie is niet altijd helemaal te voorkomen, want ook wetenschappers kunnen elkaar tegenspreken. Je zult daarom op grond van eigen analyse en inzicht keuzes moeten maken welke informatie je wel accepteert en welke niet. Houd hierbij het doel waarvoor je informatie zoekt voor ogen.

Voorbeeld tegenstrijdige informatie

Stel, je zoekt met behulp van een zoekmachine wanneer Sir Isaac Newton geboren is. Als je de resultaten van de zoekmachine goed bekijkt, dan zie je dat er op verschillende sites verschillende data genoemd worden. De meeste internetsites vermelden als geboortedatum van Sir Isaac Newton 25 december 1642. Er zijn echter ook sites die een andere geboortedatum vermelden, namelijk 4 januari 1643.

In feite ontstaat hier een nieuwe zoekvraag, namelijk: welk jaartal is juist? Probeer aan de hand van geschikte informatiebronnen deze vraag te beantwoorden. In dit geval zoek je naar een betrouwbare site die beide data vermeldt en uitlegt welke datum juist is. Ga wel bewust om met het stellen van nieuwe vragen. Deze kunnen je ook van de oorspronkelijke vraag afleiden!

Stel dat je op zoek was naar de belangrijkste theorieën van Isaac Newton, dan is zijn exacte geboortedatum niet belangrijk. Echter, de exacte geboortedatum is wel van belang als je op zoek bent naar de levensbeschrijving van Isaac Newton.