Werken met proefpersonen

Als je voor jouw onderzoek moet werken met proefpersonen, bijvoorbeeld met vragenlijsten of een experiment, dan kan dat niet zomaar. Er zijn een aantal (belangrijke!) dingen waar jij vooraf rekening moet houden:

  •  Informeer de proefpersonen goed over wat er van hen verwacht wordt; 
  • Je moet vooraf toestemming (informed consent) hebben, voor zowel deelname als het gebruik van de onderzoeksgegevens. Ook voor het opnemen van het gesprek, bijvoorbeeld met je telefoon, vraag je uitdrukkelijk om toestemming. 
  • Jíj hebt de verantwoordelijkheid om vertrouwelijk met deze gegevens om te gaan. Dat doe je door bijvoorbeeld geen namen aan de onderzoeksgegevens te koppelen en gegevens na afloop van het profielwerkstuk niet te bewaren.
  • Denk na over ethische grenzen. Jouw onderzoek mag geen mensen, dieren, culturen, religies etc. schaden. Soms is het moeilijk om te bepalen wat wel en niet mag. Denk goed na of het acceptabel is dat je bepaalde onderzoeken uitvoert. Beargumenteer je keuze en bespreek het met je begeleider.

Bij twijfel over wat dan ook overleg je met jouw begeleider. Liever té zorgvuldig dan te weinig.

Hieronder volgen nog wat uitgebreidere tips:

Proefpersonen informeren

Je kunt proefpersonen het beste informeren door het onderzoek uit te schrijven op een A4’tje. Hierin zet je het volgende:

  • Waar gaat je onderzoek over? Wat is het doel? Waarom is dit belangrijk?
  • Hoe gaat het experiment?
  • Hoe lang duurt het?
  • Wat moet de proefpersoon doen? (Een online enquete invullen, een telefonisch interview…)
  • Wat kan de proefpersoon verwachten? (Denk aan de procedure, hoe wordt de informatie gebruikt…)
  • Wat gebeurt er als het onderzoek is afgelopen?
Informed consent

Wanneer alles duidelijk is voor de proefpersoon tekent hij een “informed consent”. Dit is een A4’tje waarin hij verklaart op de hoogte te zijn van alle belangrijke informatie rond het onderzoek. Zowel de onderzoeker als de proefpersoon tekent dit formulier. Bij de downloads op deze pagina, vind je een template van een informed consent dat je kunt gebruiken. Lees hem goed door en vul aan als dat nodig is.

Bij kinderen onder de 12 moet je de ouders om toestemming vragen.